Antebellum Mimarisi
Antebellum Mimarisi diğer adıyla “güney mimarisi” Amerika’nın güney bölgesinde inşa edilmiş, büyük, etrafı saran sundurmalar, eğimli, dış merdivenler, büyük pencereler ve Yunan esintili sütunlara sahip evleri ifade eder. “Antebellum” Latince’de “savaş öncesi” anlamına geldiğinden, gerçek güney evleri 1860’larda İç Savaş’tan önce inşa edilmiş olanlardır ve bu orijinal yapıların sadece yüzde 20’sinin bugün hala ayakta olduğu tahmin edilmektedir.
Antebellum mimarisi, 1803 yılında Louisiana’nın Fransızlardan satın alınmasından sonra Fransız Koloni mimarisi temel alınarak Avrupa’dan gelen Anglo-Amerikan gruplar tarafından uygulanmaya başlandı. Klasik güney mimarisi belirli bir zaman dilimiyle tanımlansa da, dönemin mimarları özellikle Amerika’nın Louisiana bölgesinde uygulanan bu mimari akımı Amerika’nın farklı bölgelerinde uyguladılar.
Antebellum Mimarisinin Tarihi
İç Savaş’tan önce, Yunan Uyanışı, Gotik Uyanış, ve diğer benzer Akdeniz mimari stilleri gibi neoklasik mimari tarzlar güneydeki mimarlar arasında çok popülerdi. Amerikalı plantasyon ve çiftlik sahipleri arasında son derece popüler hale gelen Antebellum Mimarisinin temel beğenilme sebebi bu mimarinin yarattığı kullanım kolaylığı idi. Antebellum mimarisinin en önemli özelliği olan büyük etrafı saran sundurmalar, ev sahiplerini sıcak güney güneşinden koruyordu. Yapıda kullanılan büyük pencereler, tıpkı dış merdivenler ve koridorlarda olduğu gibi evin içinden bir esintinin geçmesine izin veriyordu. Yüksek tavanlar ise ev içinde ısının yükselmesini sağlayarak yaşam alanlarında daha serin bir ortam yaratılmasına yardımcı oluyordu.
1830’lar ile 1860’lar arasında Amerikan İç Savaşı’ndan yaklaşık 30 yıl önce plantasyonlarda ve çiftlik evlerinde kullanılan mimari tekniklerde bir değişiklik oldu. Zamanla güney mimarisi, bölgenin sıcak iklimine pratik şekilde çözüm bulmak için Avrupa mimarisiyle harmanlandı.
Avrupa mimarisi ve Güney mimarisinin bir arada kullanılmasından ortaya çıkan bu mimari stilin genel özellikleri şunlardır:
Geniş sundurmalar – Bu sundurmalar, sıcağa ve aşırı yağmura karşı koruma sağlıyordu.
Yükseltilmiş bodrumlar – Evi yükseltilmiş bir bodrum katına yerleştirmek, ana yaşam alanlarını fırtınalar ve kasırgalar sırasında selden korudu.
Tonozlu tavanlar – Gün boyunca evde biriken ısı ve nemi azaltmak ve hava dolaşımını arttırmak için tavanlar yükseltildi.
Antebellum mimarisi zamınında son derece popüler olmasına rağmen, bugün hala Amerikada antebellum mimarisini özelliklerini taşıyan evler bulunmaktadır. Daha önce belirttiğimiz gibi, günümüzde antebellum mimarisi özelliklerine sahip evlerin yaklaşık yüzde 20’sinin sağlam kaldığı tahmin edilmektedir. Antebellum mimarisi, İspanyol Koloni mimarisinin 20. ve 21. yüzyıllarda yaptığı gibi büyük bir gelişme yaşamamıştır. Her ne kadar bazı ev sahipleri eski güney evlerini yenileyip yeniden canlandırsa da, günümüz Amerikasında bu tarzda inşa edilmiş yeni bir ev bulmanız neredeyse imkansızdır.
Antebellum Mimarisinde Olması Gereken Unsurlar
Yukarda da belirttiğimiz üzere günümüzde yeni inşa edilmiş bir güney tarzı ev bulmak çok zordur. Fakat; mevcut güney mimarisine sahip evlerde bulacağınız birkaç tanımlayıcı özellik vardır. Bu özelliklerden bazıları şunları içerir:
Kare Dış Cephe
Güney tarzı evlerin çoğu, kare bir şekle sahip yapılardır. Dış kapılar genellikle uzun ve ince pencerelerle çevrelenir. Dışarda bulunan yaşam alanlarına daha kolay erişim için de Fransız kapılar kullanılır.
Yükseltilmiş Bodrum
Amerika’nın güneyinde şiddetli yağmurlar ve kasırgalar yaygındır, bu nedenle pek çok ev birinci kat bodrumlarının üzerine inşa edilmiştir. Bu bodrumlar yalnızca ana yaşam alanlarını selden korumakla kalmadı, aynı zamanda ev sakinleri için de geniş depolama alanı sağladı.
Geniş Sundurmalar
Güney tarzı evlerin en tanınmış unsuru etrafı saran geniş sundurmalardır. Bu sundurmalar; ev sahipleri için aşırı sıcaklarda geniş gölgeli alanlar sağlamakla beraber aşırı yağmurlu havalarda da suyun evin içine girmesini engellemekteydi.
Yunan Mimarisinden Esinlenilmiş Sütunlar
Ünlü Yunan yapılarından ilham alan güneydeki birçok evin dış cephesinde uzun sütunlar bulunmaktadır. Bu sütunlar ihtişamlı görünümlerinin dışında pratik bir amaca da hizmet etmekteydiler. Bu sütunlar genellikle ikinci kattaki sundurmaları veya balkonları desteklemek için kullanılmaktaydı.
Yüksek Tavanlar
Yüksek tonozlu tavanlar sadece güneydeki evlerin görkemli görünmesini sağlamakla kalmadı, aynı zamanda evin içinde biriken ısıyı ve nemi azaltmaya da yardımcı oldu. Yüksek tavanlar sayesinde evin içindeki hava dolaşımı daha da arttırılarak sıcağın ve nemin tek bir noktada yoğunlaşmasının önüne geçildi.
Dış Merdivenler
Evlerin dış cephelerine daha dramatik bir hava katan güney tarzı birçok evin, eğimli dış merdivenleri vardı. Bu merdivenlerin temel amacı evi çapraz havalandırmaktı. Çapraz havalandırma sayesinde evdeki hava akışı sıcağa ve yoğun neme karşı daha da güçlendirildi.
Antebellum Mimari Özelliği Taşıyan Yapılar
Daha önce de belirttiğimiz gibi, muhtemelen güney tarzında yeni inşa edilmiş bir ev bulmakta zorlanabilirsiniz. Özel projeler hariç günümüz Amerikasında antebellum mimarisi kullanılmamaktadır. Fakat; olurda yolunuz düşerse Kuzey Carolina, Güney Carolina, Georgia, Kentucky, Missouri ve Tennessee gibi eyaletlerde antebellum mimarisine sahip birçok ev görebilirsiniz. Bugün pek çok güney tarzı ev restore edilerek tarihi mekanlara dönüştürüldü. Ancak bazı evlerde halen yaşayan aileler görebilirsiniz.